MIZO CLAN

 
MIZORAM #Health Department-ah Promotion buai? (Misual.Com) #UDA candidate list a ‘leak-out’! (Misual.com) #Excise ruihtheih thil man zat (DIPR) #Fanu kaphlumtu in a dam rei ring lo sa (Buannel) #ZONET NATIONAL #Retired army officer, aide arrested for Malegaon blast(NDTV) WORLD #LTTE aircraft bombs Colombo power plant (TOI) # Jennifer Hudson IDs nephew's body; child shot, sources say (LA Times)
Shoutbox

Tualvungi leh Zawlpala
Wednesday, September 26, 2007
Hmanlai hian tlangval hmeltha tak mai leh nula hmeltha tak mai hi an innei a, a mipa hming chu Zawlpala a ni a, a hmeichhe hming chu Tualvungi a ni a. An induh em em mai a, rei vak pawh an la innei lo va, luhkapuiah hian an inhrik en a, an chutihlai chu Phuntiha, vai lalpa zin veivak hian a va hmu a. Tualvungi chu tha a ti ta viau mai a, an han zawt ta a, 'Kha, i nupui nge i farnu?' a han ti a. Zawlpala chuan a chhuan aleiah, 'Ka farnu anih hi,' a han ti a. Tah chuan Phuntiha chuan, 'Anih leh, ka nei anga, a manah engzatnge i tih ang?' a ti ta a. Zawlpala chuan nei zo tak taka a rin loh avangin hetiang hian a ti a; 'Sial - Ka ban leh ka thawmmawl kima thlun tur, Thi - Ka thuam ban uai tliak,' a ti a. Chutiang chu tlin zova a rin loh avangin a huang lu duama sawiah a inngai a. Mahse, Phuntiha chuan 'Anih leh ka rawn nei ange,' a ti ta mai a. A tirah chuan pawh chuan, 'Ka tifiam ania, ka nupui a ni e,' ti leh mai sela, tha tur a ni a, mahse a ti si lova.

Tichuan, Phuntiha chu a hawng a, a va inbuatsaih ta a, nasa deuh maiin a khuate nen chuan an lo thawk ta a. Ralkhat hla taka an lokal chu Tualvungi chuan a lo hmu a, a thlaphang a;
'A saw rala changtui rala,
Changsial saw zawng rawn kai e;
Tahpuan saw zawng rawn khai e,
A rai e lo ti ang che,
Ka di e Zawlpala e,' a ti a.

Zawlpala chuan engemaw ti tiin tawng-thlamuan neise tiin a ngen a ni deuh ber. Zawlpala lah chuan engtinmah a tihngaihna a hre tawh lo emaw ni dawn ni, an lo thleng ta mai si a, Tualvungi man tur chu an pe ta mawlh mawlh mai si a, sial lah chu a ban leh a thawmmawl zawng zawngah chuan an han thlung kim ta fur mai a, chem chu a bangah chuan an han thiat leh ta mawlh mawlh a, a bang kalh kim chuan an thiat khat leh ta a. Puan chu a tlangbanah chuan an han bang an han bang a, a tawpah chuan tlangban pawh chu a tliak leh ta a. Tin, thi pawh chu an thuamban uai bal khawp chu an han bang leh ta mai a. Zawlpala chuan tisual leh tilaklawh a inti em em mai a. A hnial ngam tawh si lova, Tualvungi chu an kalpui ta mai a, A thlir reng mai a, 'Ka va tisual tak em!' a ti vawng vawng mai a, a lung chu a leng em em ta mai a. Tualvungi lah chuan tan ngaihna a hre si lova, lungleng tak bawk chuan a kal ta mai a.

Chutichuan hun rei tak pawh a ral hmain Zawlpala chu a lunglen tuar lo chu Tualvungi te khaw lamah chuan a zin ta a, an inah a va thleng a, Tualvungi chuan Zawlpala chu fimkhur viau turin a hrilh a. Engkim ei tur lam reng reng Phuntiha'n a hranpaa eitir a tum che chuan ei hauh suh ang che, tiin a hrilh vek a. Ni khat chu Tualvungi thing phurh hlanin Ba-hem leh zufang hi Phuntiha chuan Zawlpala chu a lo eitir ta a, chu chu Tualvungi'n ei loh tur a tih zingah khan a lo sawi hmaih hlauh avangin Zawlpala chu a lo ei ta mai a ni. Mahse Tualvungi thing phur lo haw chuan Zawlpala hnenah, 'Vawiinah engnge in ei?' tiin a han zawt a. Ani chuan, 'Ba hem hmin leh zufang' a ti a. Tualvungi chuan, 'E hei, engahnge i lo ei kher kher le aw! in khua i thlen hman leh a tha a ni ang, tlan haw thuai mai rawh,' a ti a, a tlan haw ta vang vang a. A thlen veleh chuan a pum a na vak mai a, a thi ta nghal a, an phum a, a thlaichhiahna se lute chu a thlanah chuan an tar teuh mai a. Nakinah chuan Tualvungi kha va koh tur a ni e, an ti a; Tualvungi ko tur chu an zawng ta a. Chakai hi a lokal a, 'Aia, Tualvungi koh i thiam angem?' an ti a. Ani chuan, 'Thiam ang' a ti a. Anih leh engtinnge i tih ang?' an ti a. Ani chuan, 'Ai, ai, ka ti ang' a ti a, 'I thiam nek loh chu,' an ti a, an rap per ta bawm mai a, chuta chin chu a saisirin a kal ta a ni, an ti.

Tin, Choak hi a lokal leh a, 'Aka, Tualvungi koh i thiam angem?' an ti a, ani chuan, 'Thiam ang' a ti a. 'Anih leh engtinnge i han tih ang?' an han ti a. Ani chuan, 'Ak, ak ka ti ang' a ti a. 'I thiam niau loh chu,' an ti a, ting tui an leih puat a, chuta chin chu Choak hi a dum ta a ni, an ti.

Tin, Tlaiberh hi a lokal leh a, an lo zawt leh a, 'Berha, Tualvungi koh i thiam angem?' an ti leh a; ani chuan, 'Thiam ang chu,' a ti a. 'Anih leh engtinnge i tih ang?' an ti a. Ani chuan, 'Berek, berek, kuaikin lut, ka ti ang' a ti a. 'I thiam hrep loh chu,' an ti a, a kap paltlangah an dawt a, a ti a, chuvang chuan Tlaiberh hi a dawpsen ta a ni, an ti.

A hnuhnung berah chuan Vahui hi a lokal a, 'Huia, nang Tualvungi koh i thiam angem?' an ti a. Ani chuan, 'Thiam ang chu' a ti a. 'Anih leh engtinnge i tih ang?' an ti a, ani chuan, 'Hui hui e, ka ti te hui hui e. Tuanah Zawlpala a thi e, Tualvungi'n va ral rawh se ka ti hui hui,' a ti hliah hliah mai a. 'E! Nang chu i thiam dawn tak hi,' an ti a. Buh leh sa-in an hraipuar teuh va,an kaltir ta a.
'Hui hui e, ka ti te hui hui,
Tuanah Zawlpala a thi e,
Tualvungi'n va ral rawh se ka ti hui hui,' a han ti a.
Tualvungi chuan, 'Kei mi ko i nih chuan ka luhkapui tlangbanah hian lo fu la, han hram leh rawh khai' a ti a. Vahui chu luhkapui tlangbanah chuan a zuk fu a, a hram ngai te chuan a han hram leh ta hliah hliah a. Tah chuan Tualvungi chuan, 'Kei mi ko i nih takzet chuan ka themtlangah hian lo fu la, han hram leh rawh khai' a ti leh a. vahui chu Tualvungi themtlangah chuan a han fu leh a, a hram ngai te bawk chuan a han hram leh ta hliah hliah a. Tichuan Tualvungi chuan, 'Nang, khual ko hah' a ti a. Vahui chu buh leh sain a hrai puar teuh va, a thlawhtir leh ta a. Tin, Tualvungi pawh chuan kal a tum a, a insiam a, Phuntiha kalbo hlan chuan Tualvungi chuan kal chu a tum ta ngei a, mahse chem chu a inrap at ta tak tak a. Mahse thul chhunga a puanrin thar chu a phawrh a, a pawtthler a, a ke chu a tuam a, tin, a Zawlkenpuante leh a thawmhnaw pawimawh dangte chu a keng a, a kal ta reng reng a.

Khaw pakhat hi a va thleng a, naupangho inkawibah hi a hmu a, heti hian a han zawt ta a :
'Khata naupang kawi kapa te u,
Zawlpala thlan in hmu maw,
Ka di Zawlpala e' a han ti a.
Naupang ho chuan :
'Zawlpala thlan in tualah,
Tuangtuah par a vul bung e,
Se hran lu a tlar bung e,'
an lo ti dial dial a. An hmaah chuan kawi a han vawrh a, an inchuh leh dial dial a, ani chu a kal leh ta a. Thui fe a kal hnu chuan naupang se enho hi a va hmu leh a, chung naupangho chu a han zawt leh a :
'Khata naupang se ena te u,
Zawlpala thlan in hmu maw,
Ka di e, Zawlpala e, a han ti leh a.
Anniho pawh chuan :
'Zawlpala thlan in tuala,
Se hran lu a tlar bung e,
Tuangtuah par a vul bung e,' an lo ti leh a.
Chumite zingah chuan se hrui tur hi a vawrh a, an inchuh leh a nak nak a, ani chu a kal leh ta a. A tawpah chuan a va thleng ve ta a. Zawlpala thlanah chuan a tap a tap mai a. Pitarte hian a va thlem a, mahse Tualvungi chuan, 'A, ka pi, min tihlum ve zawk mai la, ka thawmhnaw te zawng zawng hi nei vek ang chu; ka dam zo chuang hlei lawng e,' a ti a. Pitarte chuan, 'Ni ang hmiang,' a ti a. Zawlpala thlan chu an lai hawng a, ruh hlir a lo ni tawh a, a kiangah chuan Tualvungi chu a han mu a, 'Zawlpal, tawlh rawh, Tualvungi mutna bo,' a han ti a. Zawlpala ruhrote chu an tawlhkhawm dial dial a. Tichuan Pitarte chuan Tualvungi chu a tihlum ve ta a ni.

Phuntiha pawh khan Tualvungi a rawn um a, thinrim em emin a lo tlan a. Mahse a lo thlen chuan Tualvungi chu a lo intihlum hman tawh a. Ani pawh chu an sira muin a intihlum ve ta a. Mahse Tualvungi leh Zawlpala chuan phengphehlep-ah an chansan a, an thlawhchhuah san leh ta a. Chuveleh ani Phuntiha pawh chu phengphehlep-ah a chang veleh a, an hnungah chuan a um ve leh ta a ni. Chu chu a ni, tun thleng pawha phengphehlep nula thlawk dun hnunga phengphehlep dangin a um ve kan hmuh thin hi an tia lawm.

--------------------------------------------------------------------

Tualvungi and Zawlpala

Once upon a time, there lived a man called Zawlpala who had beautiful wife named Tualvungi. These two loved each other very dearly.

since Tualvungi was very beautiful, people from different places used to come to their village just to see the beauty of Tualvungi.

Knowing of her beauty one day, a king called Phuntiha also came to their village and met the loving couple. As Tualvungi was very beautiful, Phuntiha fell in love with her. Zawlpala was very proud of his wife and told Phuntiha that she was his sister.

The king then asked Zawlpala for the hand of Tualvungi and (according to the custom) Zawlpala believing that Phuntiha would not be able to meet a fantastic price, felt safe and named an enormous bride-price for his wife.

To the utter disappointment of Zawlpala, however, Phuntiha was easily able to give the demanded price as he was also a magician. So the happy couple were thus unexpectedly separated due to inevitable circumstances.

Phuntiha then returned home with the lovely Tualvungi and Zawlpala was left alone with his grief and wealth. Zawlpala could not bear his loneliness for long and went to visit Tualvungi in her new home and it so chanced that Phuntiha was away when Zawlpala reached his place.

Tualvungi was afraid for the life of Zawlpala and warned him not to accept anything the crafty Phuntiha would offer him. Phuntiha later came home and saw Zawlpala. Fearing that he would take away his new wife, he offered poisoned food to his guest in order to kill him.

At first, Zawlpala was able to resist the foods but on persuasion, he ate a little piece of the meal offered to him. Tualvungi knew the fatal mistake that her former husband had made. She advised him to return home at once as he was sure to die of poisoning.

Zawlpala, in fact died a few days after he reached home. People came to mourn his death and it was decided to send someone to Tualvungi to inform her of the sudden demise of her former husband.

The crow volunteered its service, saying it would go to Tualvungi and cry out 'Caw, caw' which no one would understand. For its foolishness the crow was dipped in black dye and has remained black ever since.

Next the crab offered to go saying it would cry, 'Ai, ai' and the angry people stamped on the poor crab, making it low to this day.

As they were so much worried about how to send information, the pigeon offered to go and say to Tualvungi 'Zawlpala has died recently. Tualvungi should come to mourn for him' The pigeon satisfied the people and it was sent to Tualvungi.

Accordingly, the pigeon rightly informed the message to the wife. when Tualvungi came to know of the death of Zawlpala, she was determined to return to the village and mourn for him.

Phuntiha however, would not have his wife mourning for the man he had killed and to prevent his wife going, he placed a sharp dao at tha doorway and induced Tualvungi to step on it.

As designed by her husband, Tualvungi wounded her foot but her determination was so strong that she managed to go despite her wounded foot. And she proceded to pay her last tribute to her former husband.

On reaching the village of Zawlpala, Tualvungi enquired the place where Zawlpala was buried. When she reached the exact place, overcome with grief at the death of her beloved Zawlpala, she asked the grand old woman who followed her to take her life at the grave of her true lover.

Therefore, a grand old woman then killed Tualvungi with her knife and buried her just at the side of Zawlpala.

Soon after that Phuntiha arrived to the spot trying to take her back but was just in time to see both Zawlpala and Tualvungi changed into two yellow butterflies and fly up in the air happlily.

So, he too changed himself by magic into a big black coloured butterfly and flew after them, but was not able to overtake the two united lovers.

Hence, it is believed till this day that you can see a big black butterfly chasing a pair of yellow butterflies. Even children also used to tell that the two yellow butterflies are spirit of Zawlpala and Tualvungi and the black one who used to fly alone is also the spirit of Phuntiha. So ends the story of Tualvungi and Zawlpala.

posted by zoblog @ 2:11 PM  
0 Comments:
Post a Comment
<< Home
 
About

Name: zoblog
Home:
About Me:
See my complete profile
Previous Post
Archives
Mizo Websites
:bloremizo::buannel::chhawkhlei: :Dmzp::fartuah::hyderabadmizo: :khampat::lawrkhawm::lelte: :misual::mizobooks::mzbloggers: :mizomethodist::mizoramhouse: :mizoramuniversity::mizoserver: :mizoweaving::mumbaimizo: :samaw::sinlungnews::zawlbuk: :zomireunification::zonet::zoram: :zotalk:
© MIZO CLAN by Mizoclan Blog